Geef het maar toe: Wij mensen hebben de eigenschap te geloven. Geloven we niet in het goede, dan geloven we wel in het kwade. En in onze zoektocht naar zinvolle patronen in de willekeurige chaos die ons omringt, geloven we werkelijk van alles. We geloven in zielen, geesten, spoken, goden, demonen, engelen, buitenaardse wezens, intelligente ontwerpers, samenzweringen van overheden tot en met onzichtbare agenten die van plan zijn ons te schaden of te helpen…
Geloof en geloven begint al in de kindertijd. Kinderen zijn geneigd vrijwel alles wat ze horen of lezen te geloven. Sterker nog, geloof lijkt de standaard reactie op nieuwe informatie, geen twijfel of zelfs maar neutraliteit. Volwassenen hebben weliswaar een grotere neiging tot twijfel en ongeloof, maar dat is niet noodzakelijkerwijs te wijten aan het gebrek aan kinderlijke goedgelovigheid. Nee, volwassenen vertonen de neiging alles wat ze horen te geloven, zolang het maar niet in strijd is met iets wat ze al geloven. Volwassenen komen nu eenmaal met een grotere set van al bestaande opvattingen dan kinderen, en dus is er een grotere kans dat nieuwe informatie in strijd is met een bestaand geloof.
Verontrustender is dat mensen een geloof behouden als het eenmaal is gevormd (geloofsvolharding). Als mensen horen dat het wetenschappelijk bewijs in tegenspraak is met hun geloof, dan wantrouwen ze de wetenschap. In feite wantrouwen de meeste gelovigen daarom wetenschap in het algemeen. Het is belangrijk te erkennen dat wij allemaal de neiging hebben gemakkelijk te geloven en onze overtuigingen tegen het bewijs te behouden. Eigenlijk zijn we allemaal van nature goedgelovig. Daarom zegt Mallemoeder: Twijfelen moet je jezelf aanleren, want een ander doet het niet voor je. Dit besef moet ons motiveren om systematisch skeptisch te denken wanneer we weer eens met een nieuwe claim om de oren worden geslagen. Het vereist enige inspanning, maar dan heb je wel wat.
Een hulpje bij een aanvang tot skeptisch denken kan op een serieuze manier: Agora…
Een hulpje bij een aanvang tot skeptisch denken kan natuurlijk ook op een hilarische manier: Een uitgebreide gids voor de Illuminati, de complottheorie die Jay-Z en Koningin Elizabeth Verbindt…